با ما به اسفندآباد بیائید

 برخی ابزارهای کشاورزی مورد استفاده در قدیم اسفندآباد:

هوچین:وسیله ای که در باد دادن خرمن کوبیده جهت جدایی گندم از کاه مورد استفاده قرار می گیرد.

شالی: چهار گوشه ای به ابعاد 2 متر که در هر گوشه تکه طنابی به طول 50 سانتی متر بسته شده است و از الیاف پنبه ای و یا کیسه های کود شیمیایی درست می شود که برای جمع آوری محصولات و علوفه از آن استفاده می شود.

جوآل: وسیله ای بافته شده از پنبه که در ابتدا ابعادی 1 متر در 320 سانتی متر دارد که پس از دوخت شبیه به یک گونی می شود که نسبت به گونی بزرگتر و حجم زیادتری دارد و همچنین استقامت و انسجام بیشتری را دارا است و وسیله حمل گندم و کاه می باشد.

خورجین: وسیله ای دیگر که توسط زنان روستا در کارگاه زمینی بافته می شد . در ابتدا شبیه گلیمی است که پهنای 1 متر و طول 4 متر که پس از اتمام بافت ، دوخته می شود و بر روی الاغ گذاشته می شود و برای حمل محصول و علوفه مورد استفاده قرار می گیرد .

کُداَرو: وسیله ای دیگر که آن هم در ابتدا به صورت گلیم بافته می شد و پس از دوخته شدن با نخی که از روده گوسفند تهیه می شد در جابه جایی کود و بردن به مزرعه و جابه جایی خاک و گل برای ساختمان مورد استفاده قرار می گرفت که در صورت بودن الاغ قابل استفاده بود.

قداره: ابزاری درست شده از چوب و تیغه آهنین برنده و خمیده که برای بریدن یونجه استفاده می شد.

امیر حمزه بحرینی:سلام به تمام اسفند ابادي هاي عزيز دوران كودكيم را در اسفند اباد گذراندم اما اكنون كه 46 سال دارم هنوز خود را يك اسفند ابادي ميدانم و اخبار اسفد اباد را دنبال مي كنم به همه هم كلاسي هاي عزيزم سلام عرض مي كنم و از راه دور همه را مي بوسم از وبلاگ شما نيز تشكر مي كنم امير حمزه بحريني همراه 09179210385

محمود مقیمی:چخم خاش ، دوکُم کج =چرخ ریسندگیم خوش بچرخد و دوکم کج باشد / کنایه از بروفق مراد بودن

علی شمس:سلام به شما آقای بحرینی خوشحالم که هنوز محل بچگیتان را فراموش نکرده اید من اون موقع خیلی کوچک بودم ولی تا حدودی شما را بیاد میآورم.

 در این روستا بادهای شدیدی می وزد و در گذشته خیلی دور بدین صورت با وزش باد و طوفان برخورد می شد: بین 7 الی 13 زن جمع می شدند و یک پیرزن مسن و بیوه را انتخاب می کردند و او قبول می کرد که همسر باد شود.

 همگی به غرب روستا می رفتند و طی مراسمی پیرزن را به عقد باد در می آوردند و مقداری آرد نیز به باد می دادند و معتقد بودند که وزش باد متوقف خواهد شد یا آهسته تر خواهد وزید و پیرزن عقد شده نیز تا سال آینده خواهد مرد.

دم حموم:سلام این مطلبی که شما نوشتید یه خرافه نیست یک عقیده و رسم قدیمی است که در جاهای دیگر ایران هم به آن اعتقاد دارند.

فرستنده: خانم مرضیه سلمان پناه 

اسفندآبادی:یاد خونه ی مادربزرگم افتادم.خدا رحمتش کنه .رفت و با خودش همه چیز و برد دیگه کسی برا مهمونی به اون خونه نرفت.

حمیدرضا شمس اسفندآبادی:هجوم خاطرات روزگار شیرین گذشته شاید لحظه ای لبخندی را سبب شود، اما نامهربانی امروز این دنیا را بیشتر به رخت می کشد... با همین سن نه چندان زیاد هم می توانم حس کنم که صفا و صمیمیتی که دیروز در حاجی بادوم های عید بود، امروز در شیرینی های آنچنانی نوروز نیست... یادش بخیر طاق ترک خورده ی اتاق پذیرایی مادر بزرگ... یادش بخیر صفا، یادش بخیر مهربانی، یادش بخیر انسانیت...

احمد:ای کاش یادمون باشه که بودیمو که شدیم ای کاش یادمون باشه محبت به گل نیست وبه دل است ای کاش یادمون باشه توقعاتمونو کم کنیمو محبتامونو بیشتر ای کاش یادمون باشه برادروخواهری کوچکترداریم که به مااحتیاج دارن ای کاش یادمون باشه که مردنی داریم بقول شاعر

چوکم نوراست چشمی بارعینک راکشدبینی

زبینی بایدآموزی ره همسایه داری را

ایکاش اول گوش شنوایی خودمون داشتیم تا حرفهای خودمون رابفهمیم 

ایکاش ایکاش 

ایکاش میدونستیم دنیا به مال جمع کردن نیست

 این اولین سال و در برخی منازل دومین سال هست که در فصل سرما در اسفندآباد بخاری گازی جای چراغ علاالدین نفت سوز رو گرفته ، حتما هممون کلی خاطره داریم با همین چراغ 

حالا دیگه چراغ علاالدین هم به تاریخ پیوست و قاطی بقیه وسایل قدیمی از جمله چراغ موشی چراغ گرد سوز و چراغ توری و چراغ بادی که برای روشنایی استفاده میشد رفت کنج خونه

و از قدیمی تر ها می شنویم که قبل از اینکه چراغ های نفت سوز بیاد مرد خانه به صحرا میرفت و هیزم میآورد  اتاق گلی مخصوص زمستون داشتن که آتش روشن می کردن و اتاق از دود سیاه شده بود. و فضای صمیمی بین اعضای خانواده و فامیل با گفتن قصه توسط بزرگتر ها و خوردن انار و شکستن تخمه به دور آتش و درون همان اتاق دود گرفته وجود داشت.این هم عکسی از چراغ علاالدین در کنج خونه که خانم مرضیه سلمان پناه زحمت کشیدن و برامون ارسال کردن

بازی سنگ چل مچلا  chal machala: افراد بازیکن به صورت یک صف می ایستادند و دستها را پشت سر می گرفتند یک نفر استاد، سنگی یا چیزی را بر می داشت و عقب صف می خواند و می گفت:

سنگ چَل چَل مَچَلا ،

 کی می چراند گله را،

گله از باغ میاد،

چریده و چاق میاد،

دست به دنبه اش نزنید

که بوی سیرداغ میاد.

بازی الاختری:افرادی برای شروع بازی مهیا می شدند و 2 نفر را به عنوان استاد انتخاب می کردند و هر استادی به ترتیب یار می گرفت و بدین ترتیب به دو گروه مساوی تقسیم می شدند.

یک طرف درگاهی می گذاشتند که ممکن بود به وسیله دو سنگ مشخص شود . و از طرف دیگر یک نفر به عنوان عروس انتخاب می شد.

افراد هر دو طرف و عروس با دست چپ از پشت شست پای راست را می گرفتند و گروه عروس دار باید طرف مقابل را با یک دست و با حرکت یک پا کنار بزند و عروس را عبور دهد و از درگاه رد کند .

اگر این کار صورت می گرفت برنده بودند در غیر این صورت بازنده.

و در بعضی مواقع ممکن بود خود عروس قادر باشد با شکست طرفین از درگاه بگذرد.

آش حلیم که در فصل زمستان به عنوان نذری پخته می شود و به آش امام حسین (ع) مشهور است قابل ذکر است . خانواده صاحب نذر با تهیه مقدمات تمام اقوام نزدیک را به خانه دعوت می کند و بعد از صرف شام دیگ را بر روی اجاق می گذارند و در هنگام پختن که تا نیمه شب ادامه دارد باید همه افراد آن را کمچه بزنند و نیمه شب درب آن گذاشته می شود و بر روی آن آتش می ریزند و سپیده دم قبل از طلوع آفتاب بین مردم تقسیم می شود.

 دم حموم:سلام من همین امروزعضو شدم خیلی ازدیدن وبلاگتون لذت بردم من یه اسفنبادی دورگه ام ولی عاشق اسفنبادم 

ای شده مجنون خداالسلام

شاهرگ خون خداالسلام

ای شده سرشاردلم ازغمت

بازمحرم شدودل محرمت

هست نگاه نگران همه

سوی توای دسته گل فاطمه

ایام عزاداری سیدوسالارشهیدان حضرت اباعبداله الحسین(ع)تسلیت باد.

مدیر سایت: با سلام ضمن تسلیت به مناسبت ایام سوگواری به شما خوش آمد می گوئیم و خوشحالیم از اینکه یک اسفندآبادی دیگر به جمع مان اضافه شد. امیدواریم که شما هم با ارسال مطالب و عکس از ولایت سهمی در برپایی وبلاگ داشته باشید.

در ماههای محرم و صفر مذهب در این روستا حیات و جلوه ای دیگر به خود می گرفت. با شروع ماه محرم و آمدن روحانی ، مردم لباس مشکی می پوشیدند و در مراسم روضه خوانی حضور می یافتند. مراسم روضه خوانی هر روز عصر و هر شب برگزار می شد هر کس نذر روضه خوانی داشت برگزاری مراسم را نیز بر عهده می گرفت . بانی مجلس از حضار در مجلس با چای و سیگار پذیرایی می کرد .

 از روز هفتم محرم دسته های زنجیر زنی و سینه زنی تشکیل می شد و پس از اتمام روضه در عصر و آخر شب مراسم زنجیر زنی و سینه زنی با حضور طبال و سنج زن تا نیمه های شب ادامه داشت. در پیشاپیش دسته ها گروه طبال و سنج زن و نوحه و مرثیه خوان حرکت می کردند و انسجام و عظمت این دسته جات در روز عاشورا به اوج خود می رسید.

در روز عاشورا مردم قبل از طلوع آفتاب در قبرستان روستا حاضر می شدند و مراسمی به نام الوداع را به جا می آوردند و با توجه به فصل، مردم با شیر یا شربت پذیرایی می شدند. دسته های زنجیر زن و سینه زن با نوحه خوانی از حسینیه که در وسط روستا قرار دارد حرکت می کردند و پس از پیمودن راه و حرکت در کوچه های روستا به طرف قبرستان که بهشت سکینه نامگذاری شده می رفتند.

در جلو دسته ها گوسفندان نذری ذبح می شدند که بعدا بین مردم تقسیم می شد و به فقرا و مساکین توجه بیشتری می شد. پوست گوسفند ذبح شده به طبالها داده می شد . در ایام دهه محرم عزاداران و دسته های سینه زن و زنجیر زن به منازل صاحبین نذر به شام و نهار دعوت می شدند.

که البته اکثر این رسومات تا کنون همچنان ادامه دارد...

 قدیما که از نانوایی خبری نبود

 غریبه آشنا:منو یاد بچگی هام میندازه  دلم خیلی تنگ شده.

سر تل خاکی پارک حجاب:چه بويي راه ميفتاد تو كوچه و محله موقع نون پختن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

 سلام طبق سنت قدیم، میبایست شب اول آبان شلغم بخورند تا عقرب نگزدشون

این قابلمه های مسی روی آتش که توش شلغم می پختن یادتونه؟

قدرت ا... پور مرادیان:با تشكر از ارسال عكسهاي جديد كه ما را به ياد ديار انداختيد.

مهرداد شمس:بسیار جالب است.ممنون از ارسال عکس زیبایتان.

هرساله به عهد قدیم اواخر شهریور به ده سری می زنم.

امسال درمهر هم به علتی به ده رفتم و اتفاقا بچه های مدرسه ای رادیدم که دوان دوان رو سوی خانه تا ببینند مادر چه پخته برای ناهار.

سر و وضعشان مرتب بود و فارغ از گرانی دلار و نایابی سکه .کیکی می خوردند و آب میوه.کیفهایشان هم نو بود و جدید و البته بعضی هم چرخدار.شلوارها،لی یا کتان وکفشها هم رنگی وتمیز ،هرچند مدتی که گذشت کثیف تر می شود ولی هنوز تمیز بود.

یاد خودم افتادم شلوارهای نخی وپارچه ای پایمان بود وکفش های لاستیکی هم پاپوشمان. فقط هم یک دست لباس بودویک جفت کفش.بعد ازآن، کفش وپیراهن وشلوار برادر بزگتر که کوچکش شد شده بود مال ما بود.

بگویم از کیفمان که کیسه کود شیمیایی بود،مادرمان چهالایش میکرد ومی دوخت. دسته اش هم نواری بود از همان کیسه. پهلوی مادر مینشستیم تا در دوختش دقت کند که نوشته "50کیلوگرم خالص" روی کیسه کود نمایان نباشد تا اسباب تمسخر دوستان فراهم نگردد.

پلاستیک تویی کیسه کود شیمیایی هم جلد کتابهایمان بود و التماس برادرمان می کردیم با درفش کتابها را سوراخ کند و با نخ ریشه بدوزد.

پدر هم از درس و مدرسه ما بی خبر، فقط مقطع درسی که عوض میشد میفهمید که "پای بوزوی" هستیم یا"دم حموم" یا"سرتل شیون" و از اول و دوم بودنمان بی اطلاع محض.

چه میدانستیم که "گاج" و "کانون" و "منتشران"  و "کلاغ سفید" چیست درس خواندیم و رفتیم .

اما حالا درس خواندن بچه ها شده گرفتاری ما والدین،هر بچه ای یک کارگر میخواهد........

بچگی هم عالمی داشت و دارد .                موفق باشید وپایدار.

مدیر: بسیار عالی. دست شما درد نکند.

فرستنده: آقای مطیعی

مجید:با سلام 

نفر اول محمد مطیعی و نفر دوم حمید رضا شمس ( دکتر )

مرتضی کاظمی:دست آقای مطیعی درد نکنه عکس جالبی بود لطف کنید تاریخ ومحل این عکس رو ارسال کنید

 
منحصر به ‌فردترین نوع آش در استان یزد است که بر دو نوع است:

شولی ساده که در فصل زمستان بیشتر پخته می ‌شود و در آن ماش پخته، اسفناج، چغندر، شوید و گاه شلغم و کدو زرد می ‌ریزند. بعد از پخته شدن مواد فوق، آرد گندم را در آب سرد حل کرده و در آن می ریزند و پیاز داغ به آن اضافه می ‌کنند.

نوع دوم آش شولی ترش است. مقداری نخود سالم یا نیم کوب و عدس را با چغندر خرد کرده یا نیم کوب می ‌پزند و در فصل زمستان برگ چغندر را به‌جای برگ اسفناج در آن می ‌ریزند و مقداری آرد گندم به آن اضافه می ‌کنند. برای ترش کردن آن، از سرکه انار یا انگور و نیز رب انار استفاده می‌ کنند. گاه از برنج نیز در آش استفاده می ‌شود.

سلام
امروز میخوام از یک رسم دیرین براتون بگم که هنوز در ده سفت ومحکم پا برجاست،رسمی که  نسل به نسل گشته وبه ما رسیده وهنوز جذابیتش کم نشده ورنگ ولعاب های امروزی بی رنگش نکرده.
اون رسم پختن براتی است که به نیت آمرزش اموات پخته می شه وبه در خونه ها برده میشه.
در ماه برات  هر روز توی محله ها زنها با دعوت قبلی جمع میشن و خمیر میکنن ووقتی به اصطلاح خمیر ور اومد  در ماهیتابه بزرگ  ودر داخل روغن سرخ میکنن وبه درب خونه ها میفرستن.
چه بوی خوب وشامه نوازی داره بوی براتی.
ماه دیگه ماه برات وبراتیه. هرسال قبل از ماه رمضون
برای تجدید خاطره یه عکس براتی ببینید
ان شاءالله  ماه دیگه بریم ده به صرف براتی.
خدا نگهدار

پسر حاجی:واقعا زیباست.فقط یه اسفندآبادی میدونه یعنی چه.خسته نباشید

ali:عجب عکس خوشمزه ای . بله ماه رجب از انجا که ماه یاد کردن اموات هست سنت پخت براتی رواج داشته به یاد اموات و خیرات اموات.

مصیب:سلام فكر نكنم جاي ديگه بدونن ماهه براتي يعني چه دهنمو اب انداختين

مهرداد شمس:عکس جالبی است.ضمنا حلول ماه مبارک رمضان را به تمام اهالی محترم اسفندآباد تبریک عرض می نمایم. طاعاتتان مورد قبول درگاه الهی باشد. با احترام

اینها اسامی برخی از بازی های قدیمی اسفندآباد می باشد. در آینده نزدیک با کمک شما توضیحات هرکدام در وبلاگ قرار می گیرد. لطفا شما هم در تکمیل این لیست همکاری کنید و در صورتی که شرح هرکدام از این بازی ها را می دانید برای ما ارسال کنید. باتشکر.

الختری / alakhtari

هو بیو -پیل چفته بازی / ho bio - pil chofte bazi

قلنگینه / ghelengine

شیرگیر / shir gir

جو سیاه / jo siah

مچ بازی و تخم مرغ بازی در ایام عید نوروز.

بازی های الک دولک - بریک بازی  - قوتول بازی (با تشکر از آقای هادی فرهمند )

این مطلب برگرفته از سخنان یکی از سالخوردگان اسفندآبادی است.

در زمان 70 سال پیش زمانی که اهالی اسفندآباد آبیاری داشتند چون درآن زمان ساعت به صورت امروزی نبوده است. یک تشت را پر ازآب می کردند . و یک تشت کوچکتر که یک سوراخ ریز در زیر آن بوده را در درون آب می گذاشتند. این تشت کوچک در درون تشت بزرگ شروع به چرخش می کرد تا وقتی که پر از آب شود و به درون تشت بزرگ فرو رود دراین لحظه یک ساعت محاسبه میشد. و دوباره تشت کوچک را خالی می کردند و به روی تشت بزرگ قرار می دادند تا به همین صورت ساعت بعدی محاسبه شود. و به همین ترتیب سهم هر کشاورز از آب مشخص می شد. به شخصی که مسئول محاسبه بوده دشتوبون-دشت بان-می گفتند. و هر ساعت یک تشته تلقی می شد.

پرستوها سی یا چهل روز قبل از نوروز به اسفندآباد برمی گردند و نزدیک سقف ایوان و اتاق ها لانه می سازند. صاحب خانه ها از آمدن پرستو به خانه هایشان بسیار خوشحال می شوند و آن را به فال نیک می گیرند. پرستوها بیش از دوماه مهمان اهالی اسفند آباد نیستند. و تا بهاری دوباره آن جا را ترک می کنند...
برای شنیدن صحبت های آقای جلائی در این باره به آدرس زیر مراجعه نمائید.

جایگاه پرندگان در بین اسفندآبادی ها کلیک کنید

برای شنیدن ترانه مشک زنی با صدای آقای محمود عمودی نژاد روی عنوان زیر کلیک کرده و پس از باز کردن آلبوم ترانه چهارم را انتخاب کنید

ترانه مشک زنی اسفندآباد کلیک کنید

کشاورزان اسفند آبادی از اول تابستان مقدمات پختن حلیم را آغاز می کنند.
کسانی که حاجت ونذر دارند در موقع هم زدن حلیم رو به قبله می ایستند و حاجتشان را با توسل به امام حسین (ع) از خدا طلب می کنند.

جهت شنیدن صحبت های آقای سیدخلیل جلال زاده ساکن اسفند آباد

درباره مراسم پختن آش حلیم به آدرس زیر مراجعه فرمائید.

نذر حلیم در اسفندآباد کلیک کنید

********************

مهرداد شمس:از اطلاع رسانی و توضیحات آقای سید خلیل جلالزاده تشکر می گردد.

در زیر نمونه ای از دو بیتی هایی را می بینید که در قدیم اسفند آبادیها به هنگام آبیاری، قالی بافتن زنان و دختران و زمان تولد نوزادان و ... به صورت دست جمعی می خواندند.

غریبی سخت مرا دلگیر دارد              فلک بر گردنم زنجیر دارد

فلک بر گردنم زنجیر بردار                   که غربت خاک دامنگیر دارد

دو تا سرو بلند بودیم بر هم                      جدا گشتیم که هر دو می خوریم غم

نه دستم می رسه نارنج بچینم             نه اون سر بلند سر می کنه خم

دلم می خواد برم رو بون زینب                سیاه دونه بشم رو نون زینب

سیاه دونه شوم زینب بونوشد              به قربون لب و دندون زینب

دلم تنگ اومده دست زمونه                 نه زن می خوام نه فرزند و نه خونه

نمد پوشم قلندربار بگردم                   برم اونجا که سیمرغ ساخته خونه

در خونه نشینم تا بیایی                       گل خرمن کنم هر قدر بخواهی

گل خرمن کنم هم مال و هم جون           اگر یک شب به خونه من بیایی

برادر غم نخور غم خوارت  اومد        غم  غصه نخور جون برادر

درخت سرو گوهر بارت اومد                عجب آبی به گرده کارت آمد

سفر کردی سفر راه دور کردی            خودت کشتی مرا رنجور کردی

سفر کردی برای مال دنیا                  چراغ کس نمی سوزد تا فردا

گل روی تو را دیدم و رفتم                به پهلویت نشتم  و رفتم

مثال لکه ی ابر بهارم                       زدم جولون نباریدم و رفتم

به قربون قد بالای رسایت                 ببرم چادری تا پشت پایت

ببرم چادری کوتاه نباشد                     که نامحرم نبیند ساق پایت

انار می خوشم سیبای امیری                  همه در وطنن من در غریبی

همشون در وطن می گن می خندن       من بیچاره رو بردم اسیری

دو سه روز است که بوی گل نمی یاد   صدای چه چه بلبل نمی یاد

برم از باغبون گل بپرسم                        چرا بلبل به سیل گل نمی یاد

به قربون دو چشمون غزالت               اگر کشته شوم خونم حلالت

اگر کشته شدم قبرم ببندید                  به روی سینه ی پر خط و خالت

گل زردم چرا رنگت شده زرد             مگر باد خزون از تو شده رد

برو باد خزون که برنگردی                    که رنگ گل انارم کرده ای زرد

سر چاهی چمن آب می کشیدم             برادر ناز می کرد می شنیدم

نه مال دارم نه املاک بسیار                اگر نه ناز برادر می خریدم